Licytacja komornicza jest jednym z finalnych kroków prowadzących do wyegzekwowania od dłużnika zobowiązania. Komornik sądowy, działając na podstawie tytułu wykonawczego, ma prawo do zorganizowania licytacji, na której wystawione zostaną na sprzedaż przedmioty majątkowe dłużnika – ruchomości lub nieruchomości.
1 Obwieszczenie o licytacji
Komornik informuje o licytacji za pomocą obwieszczenia.
1.1.Obwieszczenie o licytacji ruchomości
Obwieszczenie o licytacji ruchomości komornik ogłasza publicznie w budynku sądu rejonowego właściwego dla miejsca licytacji a także na stronie internetowej Krajowej Rady Komorniczej.
Ustawodawca w art. 867 §11 KPC wprowadził rozwiązanie zgodnie, z którym w przypadku oszacowania wartości ruchomości objętych jednym obwieszczeniem na kwotę wyższą niż 5 tysięcy złotych komornik ma prawo umieścić obwieszczenie także w dzienniku poczytnym w danej miejscowości.
1.2. Obwieszczenie o licytacji nieruchomości
Obwieszczenie o licytacji nieruchomości ma na celu poinformowanie o terminie licytacji zainteresowanych nabyciem a także dotarcie do osób, które roszczą sobie prawa do zajętej nieruchomości.
Obwieszczenie jest podawane do publicznej wiadomości na co najmniej 2 tygodnie przed terminem licytacji. Zamieszczane jest ono na stronie internetowej komornika oraz tablicy ogłoszeń sądu sprawującego nadzór nad egzekucją z nieruchomości, w lokalu organu gminy właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości oraz na stronie internetowej Krajowej Rady Komorniczej.
W obwieszczeniu komornik sądowy zamieszcza informacje m.in. o sumie oszacowania nieruchomości oraz cenie wywołania.
2 Kto może wziąć udział w licytacji?
Licytacja komornicza to rodzaj publicznej sprzedaży. Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego w licytacji nie mogą brać udziału:
Ø dłużnik,
Ø komornik,
Ø małżonkowie, dzieci, rodzice, rodzeństwo dłużnika/komornika,
Ø osoby obecne na licytacji w charakterze urzędowym,
Ø licytant, który nie wykonał warunków poprzedniej licytacji,
Ø tzw. opieszały nabywca, czyli próbujący ponownie wziąć licytacji, mimo iż wcześniej po wygranej nie zapłacił całości kwoty.
Ponadto, zgodnie z art. 976 KPC, w licytacji nieruchomości nie mogą brać udziału osoby, które mogą nabyć nieruchomość tylko za zezwoleniem organu państwowego, a zezwolenia tego nie przedstawiły.
Do odbycia przetargu wystarczy stawiennictwo jednego licytanta. Dopuszczalne jest działanie przez pełnomocnika.
2.2.Rękojmia
Warunkiem przystąpienia do licytacji jest wpłacenie rękojmi przez potencjalnego licytanta. Stanowi ona wysokość jednej dziesiątej sumy oszacowania. Opłatę należy uiścić najpóźniej w dniu poprzedzającym przetarg komorniczy. Ma ona na celu dopuszczenie do licytacji osób zainteresowanych i potwierdzenie wiarygodność ich intencji.
W przypadku licytacji ruchomości, zgodnie z art. 8671 KPC, rękojmi nie składa się, jeżeli suma oszacowania jest niższa niż 5 tysięcy złotych.
Rękojmia złożona przez licytanta, który zaoferował najwyższą cenę jest zatrzymywana na poczet tej ceny z chwilą udzielenia przez komornika przybicia. Pozostałym wpłacającym zwraca się ją niezwłocznie.
3 Licytacja ruchomości przez komornika
W ramach egzekucji ruchomości mogą zostać zajęte zarówno przedmioty wartościowe jak i sprzęty gospodarstwa domowego z wyjątkiem tych, które są niezbędne dla dłużnika oraz jego domowników. Wyjątkiem są przedmioty, których wartość w sposób znaczny przekracza wartość nowych przedmiotów danego rodzaju. Na aukcji komorniczej mogą pojawiać się zatem meble, urządzenia czy też biżuteria. Częstym przypadkiem są licytacje komornicze samochodów. Wraz z dokonaniem zajęcia następuje oszacowanie wartości zajętych ruchomości.
Na licytację mogą trafić przedmioty nowe oraz używane.
Wysokość ceny wywołania:
Ø w pierwszym terminie licytacji wynosi 3/4 wartości szacunkowej zajętej ruchomości,
Ø w drugim terminie licytacji wynosi 1/2 wartości szacunkowej zajętej ruchomości.
Zaofiarowana przez licytanta cena przestaje wiązać w momencie, gdy inny licytant zaofiarował cenę wyższą. Osobie, która zaofiarowała cenę najwyższą, komornik udziela przybicia po uprzednim, trzykrotnym wezwaniu do dalszych postąpień.
Sprzedaż ruchomości w drodze licytacji przez komornika dochodzi do skutku w momencie przybicia.
Nabywca ruchomości jest zobowiązany do zapłaty ceny natychmiast po udzieleniu mu przybicia.
4 Licytacja nieruchomości
W drodze licytacji nieruchomości może być dokonana publiczna sprzedaż domów oraz mieszkań – w tym również tych stanowiących własność spółdzielczą. Licytacja następuje po zajęciu nieruchomości oraz dokonaniu przez biegłego jej opisu i oszacowania. Takie przetargi mieszkań prowadzone są przez komornika sądowego z nadzorem sądu właściwego miejscowo dla nieruchomości.
Wysokość ceny wywołania:
Ø w pierwszym terminie licytacji wynosi 3/4 sumy oszacowania nieruchomości,
Ø w drugim terminie licytacji wynosi 2/3 sumy oszacowania nieruchomości – jest to najniższa cena za jaką można nabyć nieruchomość w drodze licytacji.
Przetarg odbywa się ustnie w obecności i pod nadzorem sędziego albo referendarza sądowego. Postąpienie nie może wynosić mniej niż 1% ceny wywołania z zaokrągleniem wzwyż do pełnych złotych.
Zamknięcie przetargu następuje z chwilą ustania postąpień po uprzednim trzykrotnym obwieszczeniu przez komornika ostatnio zaofiarowanej ceny.
Kolejnym etapem egzekucji z nieruchomości jest przybicie udzielane licytantowi, który zaoferował cenę najwyższą. Jest to element niezbędny na drodze do przysądzenia mu własności wylicytowanej nieruchomości. Po zamknięciu przetargu sąd wydaje postanowienie co do przybicia na rzecz osoby, która wylicytowała nieruchomość. Po uprawomocnieniu się przybicia i wypełnieniu przez licytanta warunków licytacyjnych sąd wydaje postanowienie o przysądzeniu mu własności nieruchomości.
Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Radomiu Radosław Klimaszewski przeprowadza licytacje komornicze na obszarze swojego rewiru komorniczego, do którego należą: Radom i okoliczne gminy takie jak m.in.: Kowala, Jastrzębia, Skaryszew, Jedlińsk, Zakrzew, Przytyk, Jedlnia Letnisko.